H τοποθέτησης της Οικολογίας Αλληλεγγύης στην ειδική συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας για τον απολογισμό πεπραγμένων για το 2018.
Η διοίκηση της Περιφέρειας, συνεχίζοντας στον γνωστό δρόμο που έχει χαράξει, παρουσιάζει για μια ακόμη φορά έναν απολογισμό με παρωχημένες και αποσπασματικές συνταγές «ανάπτυξης», ενίσχυση των επιχειρηματικών ελίτ και σχεδιασμό λύσεων χωρίς διαβούλευση και συμμετοχικές διαδικασίες. Το αποτέλεσμα και πάλι αναμενόμενο. Μεγαλύτερος συγκεντρωτισμός, πολεοδομική συμφόρηση και υποβαθμισμένες συνθήκες διαβίωσης για ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
Επιπλέον, η λειτουργία των συνεδριάσεων του Περιφερειακού Συμβουλίου δείχνει σημάδια παρακμής, πιθανότατα λόγω της αίσθησης «παντοδυναμίας» και «έλλειψης αντιπάλου» που έχει επικρατήσει στην παράταξη που διοικεί. Καθυστερήσεις στην αποστολή θεμάτων και στη δημοσίευση των πρακτικών, καθυστερήσεις και στις απαντήσεις επερωτήσεων των παρατάξεων, αλλά και απουσία απαντήσεων σε ορισμένες περιπτώσεις, οδηγούν στη στέρηση των απαραίτητων δυνατοτήτων για τη διεξαγωγή του έργου ελέγχου στα πεπραγμένα της διοίκησης.
Οι επερωτήσεις της «Οικολογίας – Αλληλεγγύης» προς τη διοίκηση της Περιφέρειας για την τύχη της βίλας Αλλατίνη (κατατέθηκε στα τέλη Ιουλίου 2017), για τα αντιπλημμυρικά έργα στον χείμαρρο Πέλεκα και την περιφερειακή οδό της Κατερίνης (κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2017) και τη μίσθωση του πρώην στρατοπέδου Ζιάκα στη Λαχαναγορά για την εγκατάσταση κέντρου logistics (κατατέθηκε τον Ιανουάριο του 2018), δεν έχουν απαντηθεί ακόμη! Καλούμε τη διοίκηση να μας απαντήσει γραπτώς σε αυτά τα ζητήματα έστω και τώρα.
Η ΠΚΜ επέλεξε να απόσχει από την ουσιαστική στήριξη της δίκης στις 21.1.2019 στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης, όπου δικάζονται οι αδελφοί Παναγιώτης και Διονύσης Ψωμιάδης καθώς και 6 στελέχη της διοίκησής της πρώην ΝΑΘ και της ΠΚΜ, για τις απ’ ευθείας αναθέσεις ή πρόχειρους διαγωνισμούς 456 έργων, τα περιβόητα «45άρια», και δεκάδες εικονικές συμβάσεις έργου, με την κατηγορία της απιστίας στην υπηρεσία και ψευδείς βεβαιώσεις κατά το διάστημα 2005-2010. Αντί να στηρίξει το τεκμηριωμένο πολυσέλιδο βούλευμα του Συμβούλιου Εφετών Θεσσαλονίκης, με αριθμό 419/2017, και να διεκδικήσει τα ποσά άνω των 6,5 εκατομμυρίων ευρώ που υπέστη βλάβη το δημόσιο, ανέθεσε μόλις 5 ημέρες πριν τη δίκη σε εξωτερικούς δικηγόρους την ογκώδη δικογραφία για να παίξουν αυτοί τον ρόλο της πολιτικής αγωγής. Οι δικηγόροι αυτοί είναι εξουσιοδοτημένοι να ζητήσουν αναβολή της δίκης για να ενημερωθούν, παρόλο που η υπόθεση έχει καταγγελθεί από την «Οικολογία – Αλληλεγγύη» και βρίσκεται στα χέρια της Δικαιοσύνης εδώ και 11 χρόνια. Είναι φανερή η στήριξη της σημερινής διοίκησης της ΠΚΜ προς το σύστημα Ψωμιάδη, ενόψει και των επερχόμενων αυτοδιοικητικών εκλογών.
Ένα από τα σημαντικότερα σχέδια ανάπλασης στην πόλη, αυτό για την ενοποίηση, ανάδειξη και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, ενώ θα έπρεπε να βρίσκεται σε συνεχή διαβούλευση και ενημέρωση των πολιτών, παραμένει εν πολλοίς άγνωστο. Τον Ιούνιο του 2018 εγκρίθηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο η υποβολή πρότασης για το σχετικό Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, ενώ τον Δεκέμβριο εγκρίθηκε η διακήρυξη για τον διαγωνισμό που θα πραγματοποιηθεί για την εκπόνηση της μελέτης, και συστάθηκε η Επιτροπή Διενέργειας Διαγωνισμού και Αξιολόγησης Προσφορών. Υπολογίζεται ότι σε ένα εξάμηνο θα έχει εκπονηθεί το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, το οποίο μετά θα γίνει Προεδρικό Διάταγμα και θα περιλαμβάνει πολύ συγκεκριμένες χρήσεις για όλη την παραλία, προκειμένου με ενιαίο σχεδιασμό να γίνουν όλες οι απαιτούμενες παρεμβάσεις.
Η Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας έχει ήδη συγκεντρώσει σε πρώτο επίπεδο προτάσεις των αρμόδιων Δήμων και ορισμένων φορέων, όπως και προτάσεις από πρόδρομα προγράμματα. Από κάποια πρώτα δείγματα γραφής που έχουν γίνει γνωστά, όπως για παράδειγμα την ανάγκη αναβάθμισης της περιοχής των εκβολών του Δενδροποτάμου, έχουν κοινοποιηθεί κάποιες κατευθύνσεις που τείνουν μάλλον προς τη μεγαλύτερη εμπορευματική διαχείριση των χώρων, παρά προς την ύπαρξη μιας συνεχούς πράσινης ζώνης. Έτσι, δεν είναι ακόμη γνωστό εάν έχουν αξιοποιηθεί παλιότερες σχετικές μελέτες, όπως το «Στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο για το πράσινο στη Θεσσαλονίκη», που εκπόνησε ο Οργανισμός Ρυθμιστικού σε συνεργασία με το ΑΠΘ, το 2006, ή ο διαγωνισμός του 1997 για το θαλάσσιο μέτωπο. Επίσης, δεν είναι γνωστό τι είδους μεταχείρισης θα τύχουν οι προτάσεις των Δήμων. Αν δηλαδή θα υπάρξει απλά μια συρραφή ή εάν θα γίνει ένα συνεκτικό σχέδιο. Τέλος, δεν γνωρίζουμε εάν θα αξιοποιηθούν πανεπιστημιακές εργασίες και ερευνητικές προτάσεις μεταπτυχιακού και διδακτορικού επιπέδου.
Στην πρόσφατη σχετική συζήτηση σε στρογγυλή τράπεζα που πραγματοποίησε η Οικολογία Αλληλεγγύη, από την οποία η διοίκηση της ΠΚΜ επέλεξε να απουσιάσει, παρόλο που είχε δεσμευτεί για τη συμμετοχή της, το κύριο συμπέρασμα ήταν ότι η μελέτη για τη σύνταξη Ειδικού Χωρικού Σχεδίου, θα πρέπει να βασιστεί και να σεβαστεί κατά κύριο λόγο τα φυσικά χαρακτηριστικά της ακτογραμμής του Θερμαϊκού Κόλπου, τους διεθνούς σημασίας υγροτόπους, τις φυσικές αμμουδιές που έχουν διασωθεί ακόμη και στην ακτή Σοφούλη, τους απότομους γκρεμούς στο Καραμπουρνάκι και στο Μεγάλο Έμβολο, χωρίς ιδιαίτερες τεχνικές παρεμβάσεις εκεί. Επίσης, να εξυγιάνει και να αναδείξει τις εκβολές των δύο μεγάλων χειμάρρων, του Δενδροποτάμου στα δυτικά και του Ανθεμούντα στα ανατολικά και να ενοποιήσει το πάρκο της νέας παραλίας, μέσω της υπογειοποίησης της Λεωφόρου Νίκης και μετατροπή της επιφάνειας σε πεζοτραμοποδηλατόδρομο, με τα υπόλοιπα παράκτια πάρκα της παλιάς παραλίας (Λ. Πύργου, πλ. Αριστοτέλους, πλ. Ελευθερίας) και με ένα μεγάλο μητροπολιτικό πάρκο, που θα μπορούσε να διαμορφωθεί στην περιοχή του λιμανιού – παλιού σιδηροδρομικού σταθμού – Λαχανόκηπων, ως η «πράσινη» Δυτική Είσοδος. Επιπροσθέτως, να αποτελέσει την αφετηρία επάνω στην οποία θα επεκταθεί η δημιουργία ενιαίου δικτύου πράσινων και πολιτιστικών χώρων Θεσσαλονίκης, έως τα περιαστικά δάση. Ακόμη, να συνδυαστεί με πρωτοβουλίες εκσυγχρονισμού των αντλιοστασίων του αποχετευτικού δικτύου, ολοκλήρωση του αποχετευτικού συστήματος, ορθή και υπεύθυνη λειτουργία της μονάδας κατεργασίας αποβλήτων της Βι.Πε.Θ, βελτίωση της ποιότητας των νερών του Θερμαϊκού και διενέργεια «πράσινων» αντιπλημμυρικών έργων και μέτρων αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
Κρίσιμης σημασίας αναδείχθηκε και η κριτική στους νέους κανόνες που διέπουν τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια, καθώς στην προσπάθεια να γίνουν οι διαδικασίες ταχύτερες και ευκολότερες, δημιουργούνται κίνδυνοι αποσπασματικών προσεγγίσεων, ιδιωτικών σχεδιασμών και ανεπίστρεπτων ανεπιθύμητων παρεμβάσεων. Δεν θα πρέπει να συζητηθούν όλα αυτά, μαζί με τις κατευθυντήριες γραμμές που θα τεθούν στους μελετητές σε μια ειδική συζήτηση του Περιφερειακού Συμβουλίου; Αλλά ο χωρικός σχεδιασμός της πόλης θα περιοριστεί μόνο στο παραλιακό μέτωπο για τα επόμενα χρόνια; Τι θα γίνει με τις υπόλοιπες περιοχές; Μπορεί να αντικαταστήσει η Μητροπολιτική Επιτροπή το έργο και τη λειτουργία που είχε παρουσιάσει ο Οργανισμός Ρυθμιστικού πριν αυτός καταργηθεί τόσο ασύνετα; Μπορεί να καταρτίσει ένα νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο για την πόλη; Ή απλά επιδιώκει να δείχνει ότι ασχολείται με κάτι που ξεπερνάει τις δυνατότητές της;
Από την απολογιστική εισήγηση της διοίκησης προκύπτει ότι υπάρχει πρόβλημα οριοθέτησης του συνόλου των μεγάλων ποταμών, καθώς δεν έχουν οριστεί γραμμές αιγιαλού και παραλίας και δεν μπορεί να συντηρηθεί το παράκτιο ανάχωμα Γαλλικού – Καλοχωρίου, κάτι που προφανώς θα έχει επιπτώσεις σε όποιο έργο ανάπλασης του παραλιακού μετώπου τυχόν προταθεί. Επίσης εντύπωση προκαλεί ότι το προτεινόμενο σχέδιο διαχείρισης φερτών υλών του Αξιού κλείνει ήδη μια υπερδεκαετή ιστορία παλινδρομήσεων, χωρίς να διαφαίνονται ιδιαίτερες προοπτικές υλοποίησης. Χαρακτηριστικό είναι επίσης το γεγονός ότι σχετικά με τους Υδραυλικούς Σταθμούς για την παρακολούθηση των υδάτων, αναφέρεται η διεύθυνση της ιστοσελίδας όπου αναρτώνται τα στοιχεία, τα οποία τελικά δεν υπάρχουν.
Όσον αφορά το θέμα της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, επιβάλλεται η επανεξέταση ολόκληρου του μοντέλου της ενεργειακής διαχείρισης στο πολεοδομικό συγκρότημα και τους γύρω Νομούς. Αυτό θα πρέπει να γίνει στα κτήρια και στα οχήματα που χρησιμοποιούν οι υπηρεσίες της Περιφέρειας, αλλά και στη χρήση ενέργειας σε ιδιωτικό και δημόσιο επίπεδο. Θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και τα ζητήματα ενεργειακής φτώχειας, κοινωνικής μέριμνας και δημόσιας υγείας. Σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν αναπτυχθεί μια σειρά από πρωτοβουλίες από τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και από ενώσεις πολιτών και συνεταιρισμούς, για μια εναλλακτική και πιο δημοκρατική προσέγγιση στο θέμα της παραγωγής και της χρήσης της ενέργειας, με τρόπους που δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον και είναι πιο δίκαιοι κοινωνικά. Αλλά και η νέα νομοθεσία για τις “Ενεργειακές Κοινότητες” προσφέρει νέες ευκαιρίες στην Αυτοδιοίκηση να αναλάβει πρωτοβουλίες.
Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί το θέμα της αδειοδότησης εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα και βιορευστά, όπως και ο έλεγχος της λειτουργίας τους. Θα πρέπει να υπάρξει ιδιαίτερο σχέδιο ώστε να αποφευχθεί η υπερσυγκέντρωσή τους σε ορισμένους χώρους, η μεταφορά των πρώτων υλών από μεγάλες αποστάσεις, η σπατάλη θερμότητας, η παραγωγή υγρών αποβλήτων και αέριων ρύπων, και να εξασφαλιστεί η απόδοση του ανταποδοτικού τέλους στις τοπικές κοινότητες.
Στον τομέα των μετακινήσεων με ποδήλατο, οι δράσεις της Περιφέρειας είναι μηδενικές. Θα πρέπει να υπάρξει μια ενθάρρυνση και ένας συντονισμός των δράσεων των Δήμων, σε μητροπολιτικό επίπεδο, ώστε να αξιοποιηθούν παλιότερες υποδομές, να εκπονηθούν νεότερα σχέδια και να αναπτυχθεί ένα δίκτυο σε αποκλειστικές λωρίδες κυκλοφορίας, διαχωρισμένες με ασφάλεια από τις λωρίδες των αυτοκινήτων, που θα εξυπηρετεί ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα.
Στον τομέα της αντιπλημμυρικής προστασίας και της διαχείρισης των χειμάρρων δεν φαίνεται να έχουμε μια αλλαγή νοοτροπίας από την κατεστημένη κατεύθυνση της τσιμεντοποίησης και οχετοποίησης. Ούτε γνωρίζουμε αν η Περιφέρεια έχει καταφέρει να εξασφαλίσει τους πόρους, το προσωπικό και την τεχνογνωσία ώστε να αναλάβει πλήρως τη σχετική αρμοδιότητα που της έχει δοθεί από την κεντρική κυβέρνηση εδώ και χρόνια.
Επανειλημμένα έχουμε μιλήσει για την αξία της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Η Περιφέρεια θα μπορούσε να στηρίξει με καλύτερη ενημέρωση τους πολίτες και ουσιαστική συνεργασία με τα δεκάδες εγχειρήματα που αναπτύσσονται σήμερα. Επίσης, θα μπορούσε να συγκροτήσει ειδικό γραφείο διευκόλυνσης έναρξης μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης (ΚΟΙΝΣΕΠ) ή ενός αστικού συνεταιρισμού ή ενεργειακής κοινότητας με βάση τη νέα νομοθεσία.
Μηδαμινά είναι και τα πεπραγμένα της διοίκησης της Περιφέρειας για την αντιμετώπιση του εθνικισμού και της φασιστικής απειλής. Ανεπαρκέστατη κρίνεται η στάση της για τα φαινόμενα της βεβήλωσης του μνημείου του ολοκαυτώματος, της πυρπόλησης ενός μοναδικού αρχιτεκτονικού μνημείου της πόλης και των φασιστικών επιθέσεων που έχουν σημειωθεί τελευταία. Από θαύμα δεν έχουμε θρηνήσει ανθρώπινα θύματα. Ακόμη και σήμερα δεν είναι αργά να υιοθετήσει το Περιφερειακό Συμβούλιο ψήφισμα καταδίκης αυτών των επικίνδυνων φασιστικών φαινομένων και να καλέσει τη Δικαιοσύνη να εκτελέσει γρήγορα το καθήκον της για τη διαλεύκανσή τους και για την τιμωρία των ενόχων. Γιατί, αν αφεθούν χωρίς απάντηση τέτοια φαινόμενα, πολύ φοβόμαστε ότι θα πολλαπλασιαστούν.
Χρειαζόμαστε σίγουρα ένα διαφορετικό οικονομικό περιεχόμενο, σε μια άλλη προοπτική, που για εμάς είναι η στροφή στη βιωσιμότητα και στην αξιοποίηση των τοπικών πλεονεκτημάτων. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να επιλέξουμε ποιες δράσεις θα υποστηρίξουμε και ποιες όχι, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Δεν γίνεται να εγκρίνεται οποιαδήποτε δραστηριότητα, γιατί έτσι θα καταλήξουμε σε μια αλλοπρόσαλλη κατάσταση, όπου η μια οικονομική δραστηριότητα θα υπονομεύει τις βάσεις για τη διεξαγωγή των άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων και το σύνολο θα υπονομεύει τα φυσικά οικοσυστήματα που αποτελούν τις βάσεις της ζωής και τον πραγματικό πλούτο της περιοχής μας.
Για να στραφεί η οικονομία της Περιφέρειας σε πράσινη κατεύθυνση πρέπει στο κέντρο των οικονομικών δραστηριοτήτων να βρίσκεται η βιώσιμη διαχείριση και η μακροχρόνια προστασία του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου, καθώς και η επίτευξη της κοινωνικής συνοχής, ώστε να μειωθούν οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Με την προώθηση της τοπικής παραγωγής και κατανάλωσης, με προδιαγραφές ποιότητας και προστασίας του περιβάλλοντος, η Περιφέρεια θα κατορθώσει να επανακτήσει την αυτονομία και τη δυνατότητα αυτοκαθορισμού της, ενώ παράλληλα θα απολαμβάνει προϊόντα ποιότητας.
Στα μέτρα που μπορούν να εξεταστούν για τον μετασχηματισμό της οικονομίας, ώστε να δημιουργηθούν νέες ισορροπίες, πιο αλληλέγγυες, δημοκρατικές και οικολογικές, θα μπορούσε να περιληφθεί ένα Περιφερειακό σχέδιο δημιουργίας θέσεων εργασίας και κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας σε τομείς όπως: εξοικονόμηση ενέργειας, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υπηρεσίες βοήθειας στο σπίτι, συντήρηση, επιδιόρθωση, ανακύκλωση, μαζικές μεταφορές, μετακινήσεις με ποδήλατο, προστασία της φύσης. Θέσεις εργασίας σταθερές, που δε μεταφέρονται σε άλλες χώρες και που αντιστέκονται στα χτυπήματα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
Αρκετά από τα παραπάνω σημεία τα τονίζουμε διαρκώς τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι δυνατόν να μην διαγράφονται δυνατότητες για μια άλλη προοπτική, για ένα άλλο όραμα. Για όλους τους παραπάνω λόγους δεν μπορούμε να ψηφίσουμε τον απολογισμό της Περιφέρειας και θα απέχουμε από την ψηφοφορία.
